Het kabinet heeft het voornemen om in 2025 (bijna) gratis kinderopvang aan te bieden. De plannen worden uitgewerkt door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Om te voldoen aan de plannen is het ook noodzakelijk dat er meer medewerkers actief worden in de branche en het aantal kindplaatsen worden uitgebreid.
Maar mede door hetzelfde Ministerie (en de Belastingdienst) is dat bijna onmogelijk. En simpel en alleen doordat er niet gecontroleerd wordt op regelgeving (de Wet DBA) en er op grote schaal onterecht belastingvoordelen worden genoten door schijnzelfstandige ZZP’ers in de kinderopvang (en anders branches).
Hoe dan ?
Ten eerste wordt er niet gecontroleerd op de Wet DBA. Functies als pedagogisch medewerker in de kinderopvang, leerkracht in het onderwijs of verpleegkundige in het ziekenhuis kunnen niet als ZZP’er worden uitgevoerd. Simpelweg omdat bij deze functies een gezagsverhouding is en omdat deze functies de meeste voorkomende functie is bij deze branches. Volgens de wet DBA zijn dat dienstverbanden en geen ZZP’ers.
Ten tweede omdat ze geen ZZP’er kunnen zijn volgens de wet DBA, zijn ze geen ondernemer voor de inkomstenbelasting. En dus mogen ze geen gebruik maken van de ondernemersvoordelen die hierbij behoren. Wat ongetwijfeld op grote schaal gebeurt en waarop door de Belastingdienst niet gecontroleerd wordt, waardoor de Staatskas een fors bedrag aan inkomsten misloopt.
Voor een groep medewerkers is dit (onterechte) financiële voordeel een reden om te starten als ZZP’er.
Gevolgen
Dit heeft dit de nodige gevolgen, zoals :
- Een verstoorde arbeidsmarkt binnen de kinderopvang
- Medewerkers gaan uit dienst om terug te keren als ZZP’er
- Veel hogere kosten personeelsinzet kinderopvangbranche
- Stijging uurtarieven kinderopvang
- Verscheuren contracten met ouders (aanbod kindplaatsen aanpassen aan personeelsbestand)
- Vermindering kwaliteit kinderopvang door ZZP’ers
- Beperken aantal kindplaatsen
- Geen uitbreidingen bestaande locaties
- Geen investeringen in nieuwe locaties
- Staatskas loopt een fors bedrag aan belastinginkomsten mis
Daarbij hebben deze schijnzelfstandige ZZP’ers te maken met vermindering van rechten, geen opbouw van pensioen, hebben ze geen arbeidsongeschiktheidsverzekering, meer moeite met verkrijgen hypoheek/huurwoning en andere zaken.
Dupe
De kinderen, ouders, kinderopvangbranche, arbeidsmarkt zijn de dupe van het ontbreken van handhaving en controle op de regelgeving. Door minister Van Gennip is aangekondigd dat begin 2025 meer duidelijkheid moet zijn over oplossing van dit probleem. Tegen die tijd zal de schade aan de kinderopvangbranche enorm zijn.
